کارت ٠بازي به تنهايي معني ندارد. اين بازيکÙÙ† است Ú©Ù‡ به کارت ماهيت واقعي داده Ùˆ آن را از Ø´Ú©Ù„ به Ù…Ùهوم تبديل مي کند. همچنين، بازيکÙÙ† Ùˆ کارت ٠بازي بدون ميز ÙØ¨Ø§Ø²ÙŠ Ø¨ÙŠ معني هستند. کارت بازي Ùˆ بازيکÙÙ† در Ù…ØÙŠØ· ميز است Ú©Ù‡ ماهيت پيدا مي کنند.
براي بازي ÙŠÚ© سري قواعد است Ú©Ù‡ همه بايد از آن پيروي کنند، البته اگر منظور Ùقط بازي با کارت باشد. ولي اگر منظور Ø¨ÙØ±Ø¯Ù†ØŒ به هر قيمتي مدّ نظر باشد، هر اقدامي، ØØªÙŠ ØªÙ‚Ù„Ø¨ هم بخشي از بازي است. ساده تر اينکه، در بازي سياسي، قواعد بازي به معني اخص کلمه رعايت نمي شود.
بازيکنان پيش از نشستن بر سر ميز بايد به اين واقعيت پي برده باشند Ùˆ بپذيرند Ú©Ù‡ گاهي اوقات ÙŠÚ© يا چند Ù†ÙØ± از بازيکنان با هم تباني کرده تا ÙŠÚ© يا چند Ù†ÙØ± از بازيکنان رقيب را از دور خارج کنند. البته هد٠پنهان آنها اين است Ú©Ù‡ پس از بيرون راندن رقبا به يکديگر پرداخته Ùˆ Ø¶Ø¹ÙŠÙØªØ±ÙŠÙ† ها را ØØ°Ù کنند. ÙØ±Ø§Ù…وش نشود Ú©Ù‡ Ùقط ÙŠÚ© برنده بايد باقي بماند. در هر جدالي بايد ÙŠÚ© Ù†ÙØ± پيروز شود.
ميز بازي ٠سياسي، برخلا٠تمام ميزها چند Ø¨ÙØ¹Ø¯ÙŠ Ø§Ø³Øª. يعني کارت ها ØØªÙ…ا در Ø³Ø·Ø Ù…ÙŠØ² بازي نمي شوند. بلکه گاها در زير ميز بازي شده، Ùˆ گاها بازي مشمول زمان مي شود؛ Ùˆ Ø¨ÙØ¹Ø¯ زمان ÙŠÚ©ÙŠ از مشخصه هاي اصلي ميز است.
بازيکنان، کارتهاي دست خود را به کسي نشان نمي دهند. بازيکنان دست Ùˆ دل بازي Ú©Ù‡ به Ø±Ø§ØØªÙŠ Ø¯Ø³Øª خود را رو مي کنند، اولين بازندگان هستند. در نبود اطلاعات کاÙÙŠ از توانمندي هاي ØØ±ÙŠÙØŒ هر بازيکن مي تواند با Ø¨Ù„ÙˆÙØŒ بازي را به Ù†ÙØ¹ خود بچرخاند. البته اگر بلو٠دروغين باشد Ùˆ کسي مرعوب بلو٠نشود، بلو٠زننده سرمايه Ùˆ موجوديت خويش را از دست مي دهد، Ùˆ در منتها اليه از دور خارج مي شود.
به همين نسبت، بازيکني Ú©Ù‡ به ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ ها رضايت داده Ùˆ براي باقي ماندن بر سر ميز، نه بلو٠مي زند Ùˆ نه در ØØ¯ کلان وارد بازي مي شود، بي Ø´Ú© در مرور زمان از اعتبار ساقط شده Ùˆ از دور خارج مي شود.
براي بازي، ژتون لازم است. هر بازيکني، بنا به توانمندي اش ژتون هاي خود را اعلام مي کند. در طول بازي گاها بازيکن مي تواند ژتون اضاÙÙŠ خريداري کند، اما براي خريد، اعتبار لازم دارد، Ùˆ ديگر بازيکنان بايد اين هزينه گذاري را وتو نکنند.
بازيکنان سر ميز ٠ايران شامل جوامع بين المللي (برخي اين را مي خوانند جهانخواران، تاراجگران)ØŒ رژيم، Ùˆ نمايندگان مردم مي شود. پيچيدگي بازي وقتي شروع مي شود Ú©Ù‡ نمايندگان مردم همه مي خواهند سر ميز بازي باشند، ولي هرکدام در ØØ¯ Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÙŠ Ú˜ØªÙˆÙ† بازي دارند. Ùˆ از آنجايي Ú©Ù‡ اين بازي، بازي سياسي است، تعدد بيش از ØØ¯ نمايندگان مردم ارزش ژتون هاي آنها را پايين مي آورد. گاها چند بازيکن با يکديگر تباني کرده Ùˆ باعث شکست Ùˆ باختن برخي ديگر از نمايندگان مردم مي شوند.
پيچيدگي ديگر بازي ارزش ونرخ ژتون هاست. برخي با ژتون هاي کلان به بازي ادامه مي دهند، Ùˆ برخي با ژتون هاي Ú©Ù… بها تر. برخي سالهاست Ú©Ù‡ بازيکن سر ميزها هستند، Ùˆ برخي تازه واردند. برخي با Ú†Ú© هاي اعتباري، ژتونهايي Ú©Ù‡ در طول تاريخ پس انداز کرده اند، Ùˆ پشتوانه گذشته به بازي ادامه مي دهند Ùˆ از آنجايي Ú©Ù‡ به معني واقعي بازيکن نيستند توان خريد ژتون بيشتر را ندارند. جوامع بين المللي از ژتون هايي Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ مي کنند Ú©Ù‡ نرخ بالا دارد. ژتون رژيم موقعيت Ùˆ ØØ§Ú©Ù… بودنش است، Ùˆ مردم در عين ØØ§Ù„ Ú©Ù‡ ØµØ§ØØ¨ ميز هستند Ùˆ قاعدتا بايد بتوانند هر Ù„ØØ¸Ù‡ ميز را به هم ريخته Ùˆ تمام بازيکنان را بيندازند بيرون، اما از آنجايي Ú©Ù‡ هيچ موقع خودشان بازيکن نبوده اند Ùˆ هميشه کسي Ùˆ يا کساني آنها را نمايندگي مي کرده، با پيچ Ùˆ خم بازي Ùˆ بهم ريختن ميز آشنا نيستند. Ùˆ درد آور اينکه نمايندگانشان هم در برخي اوقات آنها را به بازي نمي گيرند – Ùکر ميکنند کارتهاي خوبي در دست دارند Ùˆ Ø§ØØªÙŠØ§Ø¬ÙŠ Ø¨Ù‡ Ú©Ù† Ùيکون کردن ميز نيست. جوامع بين المللي Ùˆ رژيم هم به مردم چنين القا مي کنند Ú©Ù‡ هر Ù„ØØ¸Ù‡ بازي در Ø´ÙØ±Ù اتمام است، Ùˆ برنده تا Ù„ØØ¸Ù‡ اي نه چندان دور مشخص مي شود، Ùˆ البته به مردم مي قبولانند Ú©Ù‡ برنده اصلي مردم اند.
طبيعتا، طولاني شدن بازي به خستگي نمايندگان کم توان و داراي ژتونهاي کم ارزش منتهي مي شود، مردم از تماشاي بازي رويگردان مي شوند، و در نبود تمام نمايندگان و مردم، خيلي از کارتها زير ميز بازي مي شود.
علي ناظر – 12 بهمن 1384