Ù¾ÙŠØ´Ú¯ÙØªØ§Ø±
مي خواهم روي جملات زير براي Ù„ØØ¸Ù‡ اي دقيق بشويم:
«... اگر ميتوانيد اين رژيم ÙˆØØ´ÙŠ Ø±Ø§ با مذاكره به عقب نشيني از سركوبي Ùˆ تروريسم Ùˆ سلاØÙ اتمي واداريد، ما از آن استقبال ميكنيم. بشرط اينكه بر سر ØÙ‚وق بشر Ùˆ ØÙ‚وق مردم ايران معامله نكنيد. اما مذاكره با اين رژيم همانطور كه در 25سال گذشته بجايي نرسيده باز هم بجايي نخواهد رسيد...»
اين جملات را مريم رجوي، ÙŠÚ©ÙŠ از پر قدرت ترين رهبران سياسي در اپوزيسيون سرنگوني طلب، چند روز پيش Ú¯ÙØªÙ‡ است. واقعا، اين جملات Ú†Ù‡ پيامي دارند؟ مريم رجوي مي گويد، برويد مذاکره کنيد، Ùˆ اگر موÙÙ‚ شديد ما از آن «استقبال» مي کنيم. البته او تأکيد مي کند Ú©Ù‡ موÙÙ‚ نخواهند شد، چون ماهيت رژيم ÙˆØØ´ÙŠ Ùˆ مرتجع است. اما در پس اين پيام، مريم رجوي به اين واقعيت تن داده Ú©Ù‡ سرنگوني ÙØ±Ø¯Ø§ Ùˆ در چشم اندازي نزديک Ø§ØªÙØ§Ù‚ نخواهد Ø§ÙØªØ§Ø¯. Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØªÙ‡ است Ú©Ù‡ به رژيم زمان بدهد تا ثابت شود Ú©Ù‡ ÙˆØØ´ÙŠ Ø§Ø³Øª. به رژيم زمان بدهد Ú©Ù‡ يکبار ديگر به غرب ثابت شود Ú©Ù‡ اين رژيم درست بشو نيست. مريم رجوي، ماهيتا، نمي خواهد به رژيم ØØªÙŠ Ø¨Ø±Ø§ÙŠ ÙŠÚ© ثانيه وقت براي ادامه ØÙŠØ§Øª بدهد، اما پارامتر هاي واقعي سياسي اين امر را بر او «تØÙ…يل» کرده است Ùˆ چاره اي نمانده به جز قبول بازي موش Ùˆ گربهء رژيم Ùˆ غرب.
پيش از اينکه به اهميت اين جملات عميقا پي ببريم، بهتر است با خودمان رک Ùˆ رو راست باشيم. اين ØØ±Ùها را مريم رجوي زده است، يعني سخنگوي بزرگترين Ùˆ قوي ترين Ùˆ منسجم ترين Ùˆ پر توان ترين Ùˆ با تجربه ترين Ùˆ ديپلمات ترين نهاد سياسي- نظامي اپوزيسيون. يکبار ديگر مي نويسم، سياسي Ùˆ نظامي. يعني هم قدرت Ùˆ پيچيدگي سياسي دارد Ùˆ هم توانمندي نظامي. ØØ§Ù„ اين «قدرت» Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØªÙ‡ Ú©Ù‡ اروپا Ùˆ غرب با رژيم براي ÙŠÚ© تØÙˆÙ„ مسالمت جويانه Ùˆ آرام براي اØÙ‚اق ØÙ‚وق بشر مردم ايران به مذاکره بنشيند. نه اينکه مايل است، نه اينکه باور دارد Ú©Ù‡ از اين مذاکره نتيجه اي به دست خواهد آمد؛ تنها به اين خاطر Ú©Ù‡ چارهء ديگري ندارد. زور غرب Ùˆ رژيم به منطق مبارزاتي مريم رجوي چربيده است.
هد٠از اين يادداشت نقد و يا مچ گيري از مجاهدين و مريم رجوي نيست، بلکه تنها و تنها مقصودم اين است که برداشت خودم از اين جملات را ارائه داده و از آن بعنوان يک مثال براي نتيجه گيري بهره جويي کنم.
بياييم يکبار ديگر سخنان مريم رجوي Ú©Ù‡ در سايت ديدگاه [پيام مريم رجوي] آمده است را با هم مرور کنيم. آيا مريم رجوي ØØ±Ù تازه اي زده است؟ آيا 14 ماده اي Ú©Ù‡ اعلام کرده جديد است؟ آنها Ú©Ù‡ با مصوبات شوراي ملي مقاومت آشنا هستند، مي دانند Ú©Ù‡ ØØ±Ù تازه اي زده نشده است – به جز مردود شمردن چند همسري Ú©Ù‡ آنهم پيش از اين (با ÙŠÚ© تبصره) تصويب شده بود. پس بپذيريم Ú©Ù‡ روي سخن مريم رجوي با مردم ايران نبود. چرا Ú©Ù‡ مردم ايران اگر علاقه اي به مجاهدين Ùˆ شورا داشته باشند تا Ø¨ØØ§Ù„ با اين مواضع آشنا شده اند، Ùˆ اگر هم علاقه اي نباشد، 14 ماده Ú©Ù‡ سهل است، 140 ماده هم مشگل گشا نيست.
از سوي ديگر مي توان تصور کرد Ú©Ù‡ اين سخنراني بيشتر خرج داخلي داشته Ùˆ Ùقط براي Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ نگاه داشتن هواداران Ùˆ نزديکان Ùˆ «اشرÙي» ها بوده است. من شخصا Ùکر نکنم. آنهايي Ú©Ù‡ در اين گردهمايي ØØ¶ÙˆØ± داشتند، از جمعيت (خارجي Ùˆ ايراني) چشمگيري ØµØØ¨Øª مي کردند. پس خودي ها هم منظور مريم رجوي نيستند، خودي ها پس از 27 سال خودي ماندن، ديگر Ù…ØØªØ§Ø¬ به تجديد تنظيم رابطه ندارند. پس تنها کساني Ú©Ù‡ مي مانند دو بخش غربي ها Ùˆ رژيم است.
مريم رجوي ادامه مي دهد:
«... ما از غرب نه پول ميخواهيم، نه سلاØ. اما ميخواهيم در مبارزه ملت ايران براي تغيير در ايران، بيطرÙÙŠ اتخاذ كند Ùˆ با ØØ°Ù برچسب تروريستي عليه مجاهدين،ØÙ‚٠مردم٠ايران براي مقاومت را به رسميت بشناسد...»
يعني اينکه مريم رجوي Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØªÙ‡ Ú©Ù‡ تا غرب مبارزه Ùˆ شورش به ØÙ‚ مردم ايران Ùˆ مجاهدين را به رسميت نشناسد، «تغيير» در ايران امکان پذير نيست. وبراي اطمينان خاطر غرب تأکيد مي کند Ú©Ù‡
«... ما خواهان يك جمهوري كثرت گرا Ùˆ مبتني بر جدايي دين از دولت هستيم كه در آن همه آزاديهاي ÙØ±Ø¯ÙŠ, سياسي Ùˆ اجتماعي Ùˆ برابري زنان ومردان در همه زمينه ها تضمين شده باشد. ما از لغو ØÙƒÙ… اعدام Ø¯ÙØ§Ø¹ ميكنيم Ùˆ Ø®ÙˆØ§Ø³ØªØ§Ø±Ù ØµÙ„ØØŒ ØÙسن٠همجواري Ùˆ برقراري٠روابط٠ديپلماتيك با همة كشورهاي٠جهان Ùˆ ايراني غيراتمي Ùˆ عاري از سلاØÙ‡Ø§ÙŠ ÙƒØ´ØªØ§Ø± جمعي هستيم...»
به زبان ساده تر، خصوصي سازي، کثرت گرايي، Ùˆ پرهيز از «اتمي شدن» بهايي است Ú©Ù‡ دولت موقت جمهوري دموکراتيک اسلامي ØØ§Ø¶Ø± به پرداخت آن است [در موازات با اين موضعگيري به امر خصوصي سازي خامنه اي ØŒ Ùˆ هم چنين سرعتي Ú©Ù‡ مورد نظر آنهاست هم توجه شود]. بي Ø´Ú© اين هزينه Ùˆ «تضمين» مريم رجوي، تنها براي تسريع پروسهء سرنگوني است. مريم رجوي Ú¯ÙØªÙ‡ از نتيجه مثبت استقبال مي کند، ولي براي رسيدن به نتيجه بايد از خود پروسهء «مذاکره» هم «استقبال» کند. سوال البته اين خواهد بود Ú©Ù‡ اگر مجاهدين از مذاکره با رژيم براي دست برداشتن از ÙˆØØ´ÙŠ Ú¯Ø±ÙŠ «استقبال» مي کنند چرا غرب بايد خود را ملزم ديده Ùˆ پيش از پايان ÙŠØ§ÙØªÙ† مذاکرات دست از ØÙ…ايت رژيم برداشته Ùˆ از مجاهدين ØÙ…ايت کند؟ هر کس در عالم ديپلماسي مي داند Ú©Ù‡ دشمني را Ú©Ù‡ مي شناسي بهتر است از دشمني را Ú©Ù‡ نمي شناسي. غرب 28 سال است Ú©Ù‡ دم خور رژيم است Ùˆ ØªØ±Ø¬ÙŠØ Ù…ÙŠ دهد Ú©Ù‡ با رژيم به ÙŠÚ© تواÙÙ‚ هايي برسد تا وارد پروسهء سرنگوني بشود Ùˆ هزينهء کلان سرنگوني Ùˆ پروسهء مذاکره با مجاهدين غالب را بپردازد.
البته مريم رجوي بار ها در سخنراني خود به درستي خاطر نشان کرده است Ú©Ù‡ اين رژيم مذاکره پذير نيست، به راه راست هدايت نمي شود، دست از نقض ØÙ‚وق بشر بر نخواهد داشت، Ùˆ به اتمي شدن متعهد است. اينها همه درست است. ولي اينها بديهيات است. واقعيت اين است Ú©Ù‡ مريم رجوي با «استقبال» از «مذاکره» چراغ سبز مذاکره Ùˆ وقت کشي را به غرب نشان داده است. روشن تر بگويم؛ وقتي Ú©Ù‡ مي گوييم برو مذاکره بکن (هر چند مي دانيم Ú©Ù‡ نتيجه نخواهد داشت)ØŒ من غير مستقيم داريم تز قبلي خود يعني «نه به سياست مماشات» را رد مي کنيم. داريم مي پذيريم Ú©Ù‡ «اگر مي خواهي مماشات» بکن، ولي بدان Ú©Ù‡ بي نتيجه است. يعني از «مماشات» استقبال مي کنيم. بار ديگر تأکيد مي کنم Ú©Ù‡ اين ÙŠÚ© خواست نيست، بلکه «تØÙ…يل» شده است. ساده تر اينکه مريم رجوي چارهء ديگري ندارد به جز اعلام اين واقعيت Ú©Ù‡ نتوانسته غرب را متقاعد کند Ú©Ù‡ نبايد مماشات کند، نبايد مذاکره کند، Ùˆ درنتيجه تنها راهي Ú©Ù‡ برايش مانده اين است Ú©Ù‡ بگويد اگر مي خواهي بکن ولي بدان Ú©Ù‡ Ù…ØÚ©ÙˆÙ… به شکست است.
پيش از پرداختن به دلايلي Ú©Ù‡ اين «تØÙ…يل» را روي ميز گذاشته بپردازم، پيام مسعود رجوي ØØ¯ÙˆØ¯ 10 سال پيش را خاطر نشان مي کنم. وي به غرب Ùˆ رژيم Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ (نقل به مضمون) اگر رژيم مواÙقت کند Ú©Ù‡ زير نظر سازمان ملل انتخابات آزاد برگزار کند، شورا از آن «استقبال» خواهد کرد. قاعدتا، اين «استقبال» کردن مريم رجوي هم بايد از همان جنس «استقبالي» باشد Ú©Ù‡ مسعود رجوي مي Ú¯ÙØª – يعني هيچ. البته Ùˆ به نظر من، ÙŠÚ© ØªÙØ§ÙˆØª ÙØ§ØØ´ بين اين دو Ù¾ÙØ² سياسي وجود دارد. آن ÙŠÚ©ÙŠ (مراجعه شود به «تضمين ضروري – علي ناظر» نبرد خلق 129 – اسÙند 1374) براي ÙŠÚ© انتخابات آزاد پوئن مي داد. اين ÙŠÚ©ÙŠ براي مذاکرهء غرب با رژيم براي اينکه غرب بتواند رژيم را بر قدرت اØÙŠØ§Ø¡ کند اما در شرايطي انساني، پوئن مي دهد. در آن ÙŠÚ©ÙŠ شوراي ملي مقاومت ÙŠÚ©ÙŠ از Ú©ÙÙ‡ هاي ترازو بود، در اين ÙŠÚ©ÙŠ شوراي ملي مقاومت تنها ÙŠÚ© «ناظر» بر نتيجه است.
البته در آن زمان، شورا Ùˆ مجاهدين از توان نظامي قابل Ù…Ù„Ø§ØØ¸Ù‡ اي برخوردار بودند، رژيم در موقعيت ضعي٠تري قرار داشت، Ùˆ اسم Ùˆ رسم مجاهدين به ناØÙ‚ همردي٠تروريستها قرار Ù†Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ بود. در آن زمان مجاهدين خلق اسير خواستهاي ابرقدرت نبودند Ùˆ مي توانستند عمليات ÙØ±ÙˆØº جاويدان را برنامه ريزي کرده Ùˆ به مورد اجرا بگذارند (به کمبودها Ùˆ نقاط مثبت آن نمي پردازم چون موضوع اين يادداشت نيست). در آن زمان مسوولين مجاهدين در غرب بدون هيچ Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÙŠØªÙŠ Ø¢Ù…Ø¯ Ùˆ شد مي کردند Ùˆ پايگاه مرکزي شان مورد ØÙ…لهء کماندوهاي ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ قرار نمي Ú¯Ø±ÙØª. اما امروز مثل آن زمان نيست. امروز جهان Ùˆ مبارزين جهان با پديده اي به نام «911» مواجه شده اند. هر ØØ±Ú©ØªÙŠ Ø²ÙŠØ± ذره بين تØÙ„يل Ùˆ ارزيابي مي شود. در دههء 1980 Ùˆ 1990 هر نهادي مي توانست کار ديپلماتيک بکند. امروزه Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ÙŠ Ú©Ø§Ø± ديپلماتيک بسيار پيچيده شده Ùˆ اين پيچيدگي بر مواضع Ùˆ جمله بندي هاي رهبران سياسي جدي تأثيرمي گذارد. البته مريم رجوي، با توجه به ماهيت شخصي خودش Ùˆ سازمانش اين هشدار را مي دهد Ú©Ù‡: « ØÙ‚ نداريد بر سر ميز مذاكره بر سر ØÙ‚وق وآزادي ملت ايران معامله كنيد ØÙ‚ نداريد ادامه ØØ§ÙƒÙ…يت شكنجه Ùˆ اعدام را در ايران تضمين كنيد». اما به دلايلي Ú©Ù‡ ذکر شد نمي گويد Ú©Ù‡ پس غرب «ØÙ‚» دارد چکار کند؛ يعني تا کجا مي تواند به جاي مردم Ùˆ ملت ايرانبا رژيم مذاکره کند؟
تعادل قوا
در بالا تأکيد کردم Ú©Ù‡ مريم رجوي به عنوان قدرتمندترين رهبر اپوزيسيون از مذاکره غرب Ùˆ رژيم «استقبال» کرده است. در عين ØØ§Ù„ Ú©Ù‡ پارامتر هاي Ùوق الذکر از دلايل اصلي کشاندن مريم رجوي به اين موضعگيري است، اما در ÙŠÚ© دامنهء وسيعتر دلايل ديگري هم باعث چنين موضعگيري اي شده اند. مجاهدين در اين گردهمايي جمعيت کثيري را بسيج کردند، از همهء اقشار Ùˆ مليت ها. اما بايد Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØª در عين ØØ§Ù„ Ú©Ù‡ گردآوري اين جمعيت، 1000 برابر بيشتر از گردهمايي هر سازمان ديگري در اپوزيسيون است، اما درصد Ú©ÙˆÚ†Ú©ÙŠ از کليت ايرانيان خارج از کشور است. آنها Ú©Ù‡ با بسيج نيرو Ùˆ برنامه ريزي گردهمايي در اين ابعاد آشنايي دارند مي دانند Ú©Ù‡ بسيج اين چنين جمعيتي کاري بس شاق، خسته کننده Ùˆ Ù…ØØªØ§Ø¬ به برنامه ريزي پيچيده است، Ú©Ù‡ تنها از عهدهء مجاهدين بر مي آيد، ولي بايد بپذيريم Ú©Ù‡ برگزار کنندگان خيلي بيشتر خشنود مي شدند اگر به جاي «30 هزار Ù†ÙØ±Â»ØŒ «300 هزار Ù†ÙØ±Â» مي آمدند. Ùˆ ØµØØ¨Øª دقيقا در همين جا گره مي خورد Ú©Ù‡ چرا «300 هزرا Ù†ÙØ±Â» نيامدند؟ پاسخ ساده است: چون پيام مجاهدين هنوز همه گير نشده است. اين 14 ماده اي Ú©Ù‡ مريم رجوي اعلام کرد، به ميان مردم Ù†Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ براي مردم باز نشده است. چرا؟ چون پيام مريم رجوي نه براي مردم، بلکه براي غرب نوشته شده بود. کمي بيشتر تأمل کنيم. يادم مي آيد Ú©Ù‡ در ÙŠÚ© Ù…ØµØ§ØØ¨Ù‡ (Ùکرکنم سيماي آزادي Ùˆ در رابطه با خلع Ø³Ù„Ø§Ø Ø´Ø¯Ù† ساکنان اشرÙ) ابوالقاسم رضايي Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ به دست آوردن Ø³Ù„Ø§Ø Ú©Ø§Ø± چندان مشکلي نيست (نقل به مضمون). ØªÙØ³ÙŠØ± من از اين جمله اين است Ú©Ù‡ مجاهدين Ú©Ù‡ در عراق خلع Ø³Ù„Ø§Ø Ø´Ø¯Ù‡ اند، هر موقع اراده کنند مي توانند Ù…Ø³Ù„Ø Ø´ÙˆÙ†Ø¯ØŒ آنچه Ú©Ù‡ مهم است زمينه هاي سياسي- ديپلماتيک است Ú©Ù‡ پر از دست انداز است. در همين راستا، به باور من مجاهدين بر اين عقيده اند Ú©Ù‡ «مردم» پس از اولين Ø§Ù†ÙØ¬Ø§Ø± Ùˆ ترکش، از آنجا Ú©Ù‡ با پوست Ùˆ گوشت از اين رژيم بيزارند، به خيابان ها آمده Ùˆ پشتيباني خواهند کرد؛ پس نبايستي بيش از اندازه بر روي پارامتر «مردم» هزينه کرد. براي آنها پارامتر «ديپلماسي» اصل است. Ù…ØªØ§Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ اين تØÙ„يل با ÙŠÚ© اشکال پايه اي روبرو مي شود ( پاردوکس مرغ Ùˆ تخم مرغ). اگر مجاهدين به اندازه کاÙÙŠ تعادل قوا را براي غرب ملموس نکنند، غرب آنطور Ú©Ù‡ بايد Ùˆ شايد به مجاهدين پوئن نمي دهد. اگر رژيم در ÙŠÚ© ÙØ±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù† مي تواند چندين هزار Ù†ÙØ± را به عضويت لشگر استشهاديون درآورد، اپوزيسيون رژيم هم بايد با ÙŠÚ© ÙØ±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù† ضد جنگ يا ÙØ±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù† ضد اعدام يا ÙØ±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù† ...چندين هزار Ù†ÙØ± را بسيج کند. غرب در عين ØØ§Ù„ Ú©Ù‡ مي خواهد به اندازه لازم رژيم را زير ÙØ´Ø§Ø± بگذارد، به آلترناتيوهاي خود هم توجه مي کند. غرب ØØ³Ø§Ø¨Ú¯Ø±Ø§Ù†Ù‡ به اين نکته اهميت مي دهد Ú©Ù‡ اگر به رژيم اخم کند در ازاي آن Ú†Ù‡ چيزي را مي تواند جاتگزين کند، Ùˆ وقتي Ú©Ù‡ قوي ترين اپوزيسيون رژيم مي تواند تنها «30 هزار Ù†ÙØ±Â» را بسيج کند، Ùˆ ديگر نهادهاي اپوزيسيون ØØªÙŠ ÙŠÚ© هزارم آن را نمي توان در ÙŠÚ© اعتصاب غذا گرداوري کنند، چرا بايد بي مهابا پل هاي پشت سرش با رژيم را خراب کند.
از سوي ديگر مردم از آنجايي Ú©Ù‡ پيام مريم رجوي براي آنها نوشته نشده Ùˆ ÙØ¹Ø§Ù„يت ÙŠÚ© دههء اخير مجاهدين بيشتر تم ديپلماتيک تا نيرويي دارد (برنامه هاي راديو Ùˆ تلويزيون رو به مردم نيست)ØŒ Ùˆ مردم مشاهده مي کنند Ú©Ù‡ غرب بيشتر از رژيم ØÙ…ايت مي کند Ùˆ با Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ÙŠ Ù…Ø«Ù„ گنجي لاس مي زند تا با مبارزين خلق، به ناخواسته تعادل قوا برايش ملموس نشده Ùˆ در گردهمايي ها شرکت نمي کند. پارادوکس در اينجا خلاصه مي شود Ú©Ù‡ غرب در صورتي ØÙ…ايت مي کند Ùˆ هزينه کلان مي پردازد Ú©Ù‡ مردم از تمام اقشار در صØÙ†Ù‡ باشند؛ مردم هم در صورتي شرکت مي کنند Ùˆ بهاي کلان مي پردازند Ú©Ù‡ غرب ØÙ…ايت کند.
به نظر من در اين پيام 14 ماده اي، ÙŠÚ© نکته را مريم رجوي از خاطر برده بود – دعوت از همهء نيروهاي سرنگوني طلب براي همبستگي ملي. من با مريم رجوي صددرصد مواÙقم Ú©Ù‡ مذاکره با رژيم به جايي نمي رسد، اما منطق غرب Ú©Ù‡ راه ديگري به جز مماشات نمي ماند نيز قابل تأمل است. غرب مشاهده مي کند Ú©Ù‡ اپوزيسيون Ù…ØªØØ¯ نمي شود، پيام ها رو به مردم نيستند، رابطه ها منسجم نيستند. پس نتيجه مي گيرد تا زماني Ú©Ù‡ اپوزيسيون، قوي Ùˆ Ø¶Ø¹ÙŠÙØŒ پر Ø·Ø±ÙØ¯Ø§Ø± يا معدود، ÙŠÚ©ÙŠ نشوند، بهترين اسب براي شرط بندي همان رژيم است.
رسانه
نويسنده اي از نويسندگان هميشگي ديدگاه، در تØÙ„يلي پيرامون عمليات اخير اسرائيل، به اين نتيجه رسيده بود Ú©Ù‡ الÙ) علت ميليتاريزه شدن منطقه Ùˆ کشورهاي ØØ§Ø´ÙŠÙ‡Ø¡ خليج ÙØ§Ø±Ø³ØŒ خط مشي تجاوزگرانه اسرائيل است، Ùˆ ب) قدرت نظامي Ùˆ توان رژيم در منطقه باعث هراس اسرائيل شده، Ùˆ نتيجه مي گيرد Ú©Ù‡ رژيم به اتمي شدن ادامه بدهد. بدون اينکه به تک تک نکات اين تØÙ„يل بپردازم، خاطر نشان ميکنم Ú©Ù‡ دليل اصلي ميليتاريزه شدن منطقه Ùˆ کشورهاي Ú©ÙˆÚ†Ú© خليج ÙØ§Ø±Ø³ اهدا٠توسعه طلبانه Ùˆ صدور اسلام ارتجاعي رژيم است. البته اين واقعيت مهر تأييد بر خط مشي تجاوزگرانه اسرائيل نمي زند. اما آنچه Ú©Ù‡ در اين مثال اهميت دارد، اين واقعيت است Ú©Ù‡ در ازاي هر تØÙ„يل اپوزيسيون از شرايط سياسي- نظامي منطقه Ùˆ رژيم، در مقابل هر خبر از نقض ØÙ‚وق بشر در ايران، در برابر هر Ø§ÙØ´Ø§Ú¯Ø±ÙŠ Ø§Ø² سوي Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØ§Ù† رژيم، ده ها خبر Ùˆ تØÙ„يل از سوي عناصر رژيم، تØÙ„يل گران رژيم، آنها Ú©Ù‡ مسائل را بدون در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ† پروسهء سرنگوني بررسي مي کنند، Ùˆ البته Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ÙŠ Ù…Ø«Ù„ اکبر گنجي Ú©Ù‡ ØØ§Ù…Ù„ پيامهاي گمراه کننده اند، به جهان غرب، به زبان هاي Ù…Ø®ØªÙ„ÙØŒ تغذيه مي شود.
به نظر من، براي خنثي کردن چنين تØÙ„يل هايي از سوي چنين کانالهايي، اپوزيسيون Ù…ØØªØ§Ø¬ به رسانه اي ÙØ±Ø§Ø³Ø§Ø²Ù…اني Ùˆ مستقل است، Ú©Ù‡ بتواند تØÙ„يل هاي درست از شرايط واقعي را به زبان خود غربي ها در اختيار آنها قرار بدهد. رسانه اي به زبان غير ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ. Ù…ØªØ§Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ØŒ رسانه هايي Ú©Ù‡ مخال٠رژيم هستند اخبار Ùˆ تØÙ„يل هاي خود را به زبانهاي خارجي ارائه مي کنند، از همان دردي رنج مي برند Ú©Ù‡ رسانه هاي ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ Ø²Ø¨Ø§Ù†. مي خواهم ÙŠÚ© مثال بزنم، بدون اينکه بخواهم از مقام کسي چيزي Ú©Ù… کنم. نمي دانم به سايت هاي انگليسي زبان اپوزيسيون Ùˆ يا به ظاهر مستقل Ø±ÙØªÙ‡ ايد يا نه. ÙŠÚ©ÙŠ دو تا از آنها سايتي هستند پر Ù…ØØªÙˆØ§ØŒ پر خبر Ùˆ کاملا ØØ±ÙÙ‡ اي. اما اگر به مطالب Ùˆ Ù†ØÙˆÙ‡Ø¡ تنظيم مطالب آن دقت کنيم، وابستگي آن به نهادي سياسي مشخص مي شود. اگر من به عنوان ÙŠÚ© «ناظر» اين واقعيت را درک کرده ام، بي Ø´Ú© ژورناليست ها وشخصيت هاي سياسي ØØ±ÙÙ‡ اي غربي ØØªÙ…ا به ماهيت غير مستقل اين رسانه ها پي مي برند. به نظر من غرب را بايد از جايگاهي بي طر٠اما هدÙمند با اخبار Ùˆ تØÙ„يل هاي Ù…ØªÙØ§ÙˆØª Ùˆ مستقل تغذيه کرد. غرب با چند صدايي بيشتر معشور است تا تØÙ„يل هاي کاناليزه شده Ùˆ همسو Ùˆ تک Ø¨ÙØ¹Ø¯ÙŠ.
چشم انداز
با توجه به کليه نکات بالا، Ùˆ با در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ† آنچه در يادداشت «گام بعدي» آمده است، از چندي پيش به اين نتيجه رسيدم Ú©Ù‡ نقش ديدگاه بايد تغيير کند. به نظر من انرژي Ùˆ تواني Ú©Ù‡ هزينه Ùˆ صر٠سايت ديدگاه مي شود بايد متمرکز بر دو ÙØ§Ú©ØªÙˆØ± بشود. ارائه تØÙ„يل از شرايط به زبان ÙØ§Ø±Ø³ÙŠØŒ Ùˆ گردآوري اخبار Ùˆ تØÙ„يلهاي مشخص Ùˆ راديکال به زبان غير ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ.
طبيعتا، انرژي Ùˆ توان مسوولين ديدگاه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ است. به همين خاطر در گام بعدي خاطر نشان کردم Ú©Ù‡ ديدگاه در Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ تغيير خواهد کرد. ( اين تصميم گيري ÙŠÚ© طرÙÙ‡ برخي از مسوولين ديدگاه را آزرد).
بنا به داده هاي روز Ùˆ پيچيده شدن کارکرد رسانه اي، Ùˆ با توجه به اينکه ØØ¯ Ùˆ توان ديدگاه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ است، از اول شهريور تغييرات زير به مورد اجرا گذاشته مي شود:
1- ستونهاي مطالب تازه، ÙØ±Ø§Ø³ÙˆÙŠ Ø¯ÙŠØ¯Ú¯Ø§Ù‡ØŒ کارگري، رخدادها، هنر Ùˆ ادبيات از سايت ØØ°Ù مي شوند. ديدگاه از اول شهريور به بعد تنها مطالبي را درج مي کند Ú©Ù‡ کتبا از نويسنده دعوت شده باشد.
2- در نتيجه، ستونهاي سينما، آمÙÙŠ تئاتر، يادداشت Ù‡ÙØªÙ‡ØŒ ويژه نامه ها، ÙØ±Ø§Ø®ÙˆØ§Ù†ØŒ ØÙ‚وق بشر، عکس Ùˆ نقل قول Ùˆ تماشاگه راز Ùˆ کاربران پابرجا مي مانند. مشخصا، ستون هايي باقي مي مانند Ú©Ù‡ مطالب آن ويژه ديدگاه بوده Ùˆ در رسانه اي ديگر ثبت نمي شوند.
3- در ستون کاربران، تغييراتي Ú©ÙŠÙÙŠ انجام مي شود Ú©Ù‡ متعاقبا به اطلاع مي رسد.
4- چند Ù‡ÙØªÙ‡ اي است Ú©Ù‡ سايت جديد به نام Â«Ø¨ØØ±Ø§Ù†Â» Ú©Ù‡ در آن مطالب به زبان انگليسي، (Ùˆ Ø´Ø§ÙŠØ¯ÙØ±Ø§Ù†Ø³ÙˆÙŠ Ùˆ آلماني) ارائه مي شوند، تأسيس شده است. بيشتر انرژي من پس از تکميل شدن سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† صر٠اداره Ùˆ پيشبرد اهدا٠آن خواهد شد. هد٠از سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù†ØŒ پرداختن به مسائل منطقه Ùˆ ايران بوده، Ùˆ اميد من اين است Ú©Ù‡ کاربران Ùˆ کارورزاني Ú©Ù‡ با ديدگاه همکاري مي کنند Ùˆ به زبان هاي انگليسي، ÙØ±Ø§Ù†Ø³ÙˆÙŠ Ùˆ آلماني مسلط هستند، همکاري خود را گسترش داده Ùˆ تØÙ„يل هاي خود را به به اين زبانها Ùورموله کرده Ùˆ با توجه به ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ مديا در غرب (پرهيز از شعار)ØŒ براي نشر ويژه در سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† ارسال کنند. البته زمانبندي ÙØ¹Ø§Ù„ شدن سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† هنوز مشخص نيست Ùˆ به خيلي پارامتر هاي تکنيکي-عملي بستگي دارد، Ùˆ Ø´Ú©ÙŠ ندارم Ú©Ù‡ سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† در اوائل کار دچار Ø¨ØØ±Ø§Ù†Ù‡Ø§ÙŠ Ø²ÙŠØ§Ø¯ÙŠ خواهد شد، اما چشم انداز روشن Ùˆ اهدا٠سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† در راستاي همان اهدا٠ديدگاه خواهد بود.
امروز در ستون اخبار ديدگاه گزارش شد Ú©Ù‡ نيكلاس برنز، معاون وزارت امور خارجه ايالات Ù…ØªØØ¯Ù‡ØŒ Ú¯ÙØªÙ‡ Ú©Ù‡ «اگر جمهورى اسلامى تا تاريخ Û±Û² ژوئيه برابر با Û²Û± تير ماه به پيشنهادهاى مزبور پاسخ ندهد، شوراى امنيت سازمان ملل بايد از خود واكنش نشان دهد. ». واقعيت اين است Ú©Ù‡ Â«Ø¨ØØ±Ø§Ù†Â» در منطقه Ùˆ بخصوص در ايران رو به Ø§ÙØ²Ø§ÙŠØ´ است، Ùˆ تشديد Ø¨ØØ±Ø§Ù† بين المللي در Ø´Ú©Ù„ گيري Â«Ø¨ØØ±Ø§Ù† سرنگوني» مؤثر خواهد بود. به نظر من رسانه ها بايد خود را براي چنين موقعيتي آماده کنند، Ùˆ دقيقا به همين خاطر Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ÙŠ Ø¯ÙŠØ¯Ú¯Ø§Ù‡ بايد دستخوش تØÙˆÙ„ شود، ØØªÙŠ Ø§Ú¯Ø± اين تغيير Ùˆ تØÙˆÙ„ باعث پايين آمدن تعداد کليک ها، از دست دادن کاربران براي مدتي، Ùˆ بازسازي هاي ديگر شود.
5- سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† شامل اخبار Ùˆ تØÙ„يل هاي مختل٠(از نگرش هاي گوناگون) اما به زبان خارجي خواهد بود، Ùˆ همچون سايت ديدگاه ÙØ±Ø§Ø³Ø§Ø²Ù…اني خواهد ماند.
6- دو سايت ديدگاه Ùˆ Ø¨ØØ±Ø§Ù† در کنار هم ÙØ¹Ø§Ù„ خواهند بود.
باسپاس از توجه شما
علي ناظر – 14 تير 1385